یکی دیگر از زیبایی های طبیعت در باغات آیینه ورزان از روستاهای دماوند، نگهداری مرغ و خروس و بهره برداری تخم مرغ های رسمی و به قول معروف اورگانیک است. باغداران و آنهایی که یک قطعه باغ برای ایام تعطیل و فراغت خود تهیه کرده اند، حتما به نگهداری مرغ و خروس و سایر طیور هم احتمام نموده اند تا از این رهگذر تخم مرغ محلی سالم و کاملا مطمئنی برای خانواده خود دست و پا کنند. بسته به جاسازی در باغات، از مرغ و خروس و سایر طیور تا گوسفند در این باغات پرورش داده می شود و ساکنین و مالکین باغات از محصولات آنها علاوه بر میوه و سبزیجات مختلف در فصل خود، بهره برداری می کنند.
صاحبان باغات از اوایل بهار نسبت به تهیه جوجه های محلی و سالم اقدام می کنند. جوجه ها تا اوایل پاییز آماده تخم گذاری می شوند. در طول زمستان تنها بهره برداری صاحبان باغات تخم مرغ سالم و سنتی است. برخی مردم در اینجا به محصول تخم مرغ بسنده می کنند. برخی مصرف گوشت مرغ و سایر طیور را هم در برنامه خود دارند. برخی جلوتر از بقیه امکان نگهداری گوسفند را فراهم کرده و گوشت مصرفی خود را به این روش تامین می کنند. البته کم زحمت ترین و رایجترین بین همه نگهداری مرغ و خروس است.
بنا به تجربه، در صورت برنامه ریزی صحیح و مدیریت بهره برداری از فضای باغات در آیینه ورزان، امکان استفاده از انواع محصول و فرآورده در تمام طول سال برای مالکین و ساکنین این باغات امکان پذیر می باشد.
از پاییز به بعد که فصل سبزیجات به اتمام رسیده ، رها کردن طیور در فضای باغات منظره بسیار دیدنی و زیبایی به خصوص برای بچه ها فراهم نموده که در شکل زیر گوشه ای از این زیبایی را می توان مشاهده کرد.
شب یلدا در آیینه ورزان مانند دیگر نقاط کشور با دور هم بودن و بیان داستانهای قدیمی همراه است. این شب یک شب به یادماندنی برای افراد خانواده است. بزرگترهای خانواده از قدیم و سرگذشت و خاطرات خود برای افراد خانواده می گویند. در این شب همه افراد خانواده در خانه بزرگترها حاضر می شوند.
در قدیم تا همین سالهای اخیر در این روستا برای شب یلدا ، در تنورهای هیزمی نان محلی به نام توتک و شیر تافتون پخت می شد. وقتی از کوچه های آیینه ورزان گذر می کردیم بوی نان همه محله را فرا می گرفت. البته این نان ها و پخت آنها نه تنها برای ایام شب یلدا بلکه در ایام نوروز هم رایج بود.
مردم روستا این روزها حال و هوای خوب شبهای یلدا در روستا را به خوبی و خاطره به یاد ماندنی یاد می کنند. در این شب اعضای خانواده ها در کنار کرسی های قدیمی، با مشغولیات خوردنی از قبیل سنجد، آلبالو خشک، برگه زردآلو و قیصی و توت و تخمه که همه از محصولات همین روستا بود پذیرایی می شدند. برای شام هم ته چین محلی همراه با داستانها و قصه ها و آواز خوانی در زیر کرسی های قدیمی خاطره انگیز می شد.
البته بسیاری خاطرات و مراسم قدیمی در این شب قابل تکرار است اما از آن برفهای سنگین شب یلدا دیگر خبری نیست. در روزگاران گذشته در روستای آیینه ورزان برفهای سنگین تمام کوچه پس کوچه ها را پر می کرد تا حدی که مردان روستا مدام راه باریکی میان کوهی از برف، برای عبور و مرور باز می کردند. یکی از همراهان شب یدا، آن برفهای سنگین و سرمای طاقت فرسایی بود که با گرمی مراسم شب یلدا قابل تحمل می شد.
مراسم قاشق زنی در شب یلدادر آن زمان در شب یلدا مراسمی بود به نام قاشق زنی که افرادی به صورت ناشناس صورت خود را می پوشاندند و درب منازل را می زدند. قاشق را به ظرف استیل می زدند تا صاحب خانه درب منزل را باز کند. درب خانه که باز می شد آن افراد دستمال ابریشمی به داخل منزل پرتاب می کردند. صاحب خانه دستمال را با مقداری تخمه، سنجد، برگه و دیگر تنقلات پر می کرد و گره می زد و به بیرون خانه بر می گرداند. اهالی مسن تر روستا می گویند در زمان ما میوه ای نبود به ندرت در بعضی خانواده ها پیدا می شد. ولی یادش بخیر با همه کمبود امکانات اما محیطی گرم و صمیمی بدون هیچ استرس و نگرانی همه کنار هم زندگی می کردند. فرزندان متاهل هم در همان خانه پدری زندگی می کردند و در ایامی مانند شب یلدا همه در یک اتاق و دور هم با شور و شوق زیادی زیر کرسی های قدیمی آن شب را تا پاسی از شب با خوردن و قصه گفتن بسر می بردند.
آیینه ورزان از توابع معروف دماوند در فصل پاییز زیبایی ویژه ای به خود می گیرد. باغهای مملو از درختان میوه که چندی است بار خود را به زمین گذاشته اند در این فصل با رنگ برگهای خود جلوه های جدید و شگفت انگیزی را به نمایش می گذارند.
در نظر بگیرید درختان سر سبز تابستان در فصل پاییز به گونه دیگری دیدنی می شوند. برگ درختان به رنگهای متنوعی خود نمایی می کنند:
آلبالو به رنگ نارنجی، زردآلو زرد لیمویی، گردو قهوه ای، هلو ترکیبی از زرد و قرمز و نارنجی، سیب و توت هم به زرد تبدیل می شوند.
دهیاری روستای آیینه ورزان که در نزدیکی شهرستان دماوند قراردارد یک نهاد بسیار فعال برای آبادانی بیشتر و رفاه اهالی این روستا است. مسئولان و کارکنان این دهیاری افرادی دلسوز و تلاشگر هستند و برای زیبایی و آبادانی روستا از هیچ تلاشی دریغ ندارند. از جمله فعالیتهای دهیاری روستای آیینه ورزان که خیلی مورد توجه اهالی است، نظافت روستاست. در این راستا دهیاری همانند شهر ها اقدام به جاسازی مکانهایی برای رها کردن زباله ها توسط اهالی نموده و برای این منظور از مخزنهایی هم استفاده می کند. مردان زحمتکش از دهیاری روستا هر روز با کامیون مخصوص حمل زباله روستا را چهره تازه ای می بخشند. اهالی روستا و صاحبان ویلاها و باغات هم از این اقدام دهیاری راضی و ابراز رضایت دارند. چرا که نظافت اولین نماد هر محله است که اراده و تلاش دهیاری در این روستا این واقعیت را نیز به نمایش می گذارد. همانطور که در تصویر مشاهده می شود شعار دهیاری برای نظافت روستا این است: روستای ما تمیزه کسی آشغال نریزد.
این شعار روی کامیون مخصوص حمل زباله با خط درشت قابل ملاحظه است.
یکی دیگر از تولیدات اهالی آیینه ورزان در منطقه دماوند برای ایام تابستان
بهره برداری از محصولاتی است که از اواسط بهار در بخشی از زمین باغات خود کاشته و
از ابتدای تابستان شروع به بهره برداری می کنند. استفاده از محصولات صیفی جات که
به صورت کاملا 
ارگانیک پرورش یافته اند برای صاحبان باغات و ویلاها بسیار لذت بخش
است.
محصولات صیفی جات در اینجا بسیار متنوع است. از انواع سبزیجات گرفته تا خیار، انواع کدو، بادمجان، انواع فلفل، بامیه، گوجه، و هر آنچه تجربه کاشت آن در این روستا وجود دارد می باشد.
صاحبان ویلاها معمولا بخشی از باغ خود را به کاشت صیفی جات اختصاص می دهند تا در ایام تابستان از فضای سبز آن همراه با برداشت با طراوت و معطر محصولات این فصل لذت ببرند.
یکی از منابع معروف کوههای بالادست آیینه ورزان، نوعی قارچ وحشی است که سرشار از منابع غذایی و مفید است و طالب بسیاری دارد. این قارچ که در برخی روستاهای اطراف ممکن است به آن گمبلک گفته شود در اینجا هم به وفور یافت می شود. ایام آخر فروردین تا پایان اردیبهشت هر سال فصل برداشت این قارچ کوهی است.
کیفیت و منابع غذایی این قارچ بسیار شبیه گوشت است تا جایی که قیمت آن هنگام فروش مشابه بلکه گران تر از قیمت گوشت گوسفند تعیین می شود. وزن هر عدد از این قارچها ممکن است به چند کیلو برسد.
از این قارچ به صورت تازه و یا خشک شده استفاده می گردد. غذاهای متعددی با این قارچ تهیه می شود. از جمله می توان به کبابی و آب پز آن، خورشت، به صورت املت، و همراه با برنج و بسیاری غذاهای دیگر اشاره نمود.
ناگفته نماند که همراه این قارچ مقدار زیادی خاک و شن است که لابلای پره های زیرین آن پنهان است. ظاهر آنرا به راحتی می توان شست و تمیز کرد اما به دلیل گل و خاک پنهان در پره های زیر و لابلای آن، بایستی تا چندین ساعت در آب خیسانده شود بعد با آب زیاد شسته تا مطمئن شد که قارچ کاملا تمیز و آماده مصرف است.
یافتن این قارچ در کوه به دلیل شباهت آن به سنگ و زمین اطراف آن بسیار سخت است. برخی افراد محلی آیینه ورزان که به خوبی این قارج و محل رشد آنرا می شناسند، بعد از بارندگی های بهاری به کوه می روند و پس از ساعتها تلاش و با مهارت خاصی این قارچ را یافته و برای مصرف شخصی یا فروش به روستا می آورند. اما به دلیل وجود متقاضی زیاد برای این قارچ معمولا این افراد وارد پیشاپیش سفارش زیادی برای قارچ در دست دارند و ممکن است به افراد تازه وارد نرسد. البته اگر در این ایام به این روستا می روید یا ساکن آن هستید سراغ آن را از محلی ها یا حتی مغازه های روستا بگیرید.
محل رشد این قارچها هم بسیار عجیب است. در این کوهها بوته ای به نام کوما رشد می کند که پس از خشک و فرسوده شدن باعث تولید این نوع قارچ می شوند. به نقل از برخی افراد محلی، گرده هایی که موجب پدید آمدن این قارچ می شود در لابلای بوته های خشک شده کوما وجود دارد که با رعد و برق تحریک شده و در لابلای این بوته رشد می کنند و در همانجا منجر به تولید قارچ می شوند. به همین دلیل مراقبت از این بوته ها برای اهالی حائز اهمیت خاصی است. افراد وارد برای چیدن این قارچها، سراغ این بوته ها می روند و با دقت به نحویکه آثار خشک شده این بوته ها آسیب نبیند به جستجوی قارچ در لابلای آنها می پردازند. آسیب به این بوته ها موجب از دست رفتن منابع رشد قارچ در سالهای بعد می شود. به همین دلیل حضور افراد ناآشنا و نا وارد به این پدیده خدا داد می تواند آسیب جدی به این بوته ها و در نتیجه محل رشد این نوع قارچهای کوهی برساند و برای سالهای بعد مردم این روستا و متقاضیان آنرا از این منبع غذایی محروم نمایند.
البته گوسفند ها هم هنگام چرا به این بوته ها بسیار علاقه مند هستند و که با تغذیه آن شیر بسیار متفاوت و خوش طعمی خواهند داد. ظاهرا مصرف گوسفندها از این بوته آسیبی به منابع رشد و چرخه تولید این قارچ کوهی نمی رسانند. چرا که چوپانها برای حفظ این بوته ها و عدم آسیب توسط گوسفندان نیز مراقبت می کنند. قارچ کوهی یکی از منابع درآمد همین افراد در بهار است.
جستجوی این قارچ به دلیل شرایط خاص محل روییدن آن، زمان خاص، و هم منطقه کوهستانی و احیانا سخت، علاوه بر حوصله و تحمل وقت، بسیار تخصصی است و صرفا افراد خاص و بلد آن را تهیه و در اختیار متقاضیان قرار می دهند.
کوههای بالادست آیینه ورزان که محافظ این روستاست و تاثیر زیادی در تامین آب باغات و زمینهای روستا دارد در بهار حال و هوای دیگری به خود می گیرد. این کوهها در برخی ماههای ابتدای سال، مملو از منابع گیاهی مصرفی است که برخی از آنها متقاضی پر و پا قرصی دارند. از جمله می توان به پیاز و قارچ کوهی در این مناطق اشاره نمود.
چنانچه در این ایام به آیینه ورزان می روید حتما از محلی ها و یا مغازه های روستا، پیگیر خرید این محصولات به خصوص قارچ کوهی آن باشید.
پیاز کوهی
برگهای این سبزی خوردنی مثل تره پیاز است و کمی مزه تیزی دارند. این گیاه مصرفی در اطراف چشمه ها و جاهای مرطوب رشد می کند. چنانچه این گیاه در جایی رشد کرده باشد بعدها هم در آنجا رشد می کند و پیاز آن بادوام است. حتی اگر پیاز این سبزی را در باغچه و زمین مناسبی بکارید و سبز کند تا سالها هنگام بهار رشد می کند و محصول آن قابل چیدن و استفاده است.
از برگهای پیاز کوهی که بهتر است بگوییم تره کوهی، در کوکو و برنج و برخی غذاها استفاده می شود. با یکبار استفاده از آن ممکن است سالهای بعد هنگام بهار جویای مجدد آن باشید.
کوچه باغهای آیینه ورزان هنوز مملو از صفا و خاطره است. قدم زدن در آنها برای خانواده ها و ساکنین جذاب و فرحبخش است. خاطره های این کوچه باغها فقط مختص ساکنین اصیل و بومی این روستا نیست، بلکه تازه واردها هم در این کوچه باغها یاد و خاطره های ذهنی و قدیمی خود در جای جای این کشور عزیز را زنده و از آن لذت می برند.
بخشی از گشت و گذار خانواده ها در این روستا ، عبور از این کوچه باغها و گرفتن عکس های خاطره انگیز و لذت بخش است. عبور آب در برخی از این کوجه ها برای آبیاری باغات و سرریز شدن درختان میوه به خصوص درختان گردو منظره های منحصر بفردی را ایجاد می کنند که کمتر در جاهای دیگر به چشم می خورد.
این کوچه ها نه تنها در بهار و تابستان طراوت و سرسبزی باصفایی دارند بلکه در پاییز هم مملو از برگهای رنگارنگ پاییزی هستند که زیبایی دیگری برای عابرین شکل می دهند.
خوشبختانه با وجود ویلاهای بسیار و جدیدی که در این روستا ساخته شده، هنوز این منظره ها ناپدید نشده و با صفا تراز گذشته به چشم می خورند. تمام تلاش ساکنین و تازه واردها به این روستا تاکنون حفظ این منظره ها و زیبایی باصفای آنها در این روستا بوده و امیدواریم همچنان در آینده از این کوچه باغها عبور کنیم و از صفای آنها لذت ببریم.
تازه واردها هم با مشاهده و استفاده از این منظره های قدیمی و بومی به خودی خود برای حفظ تمام نشانه های این روستای باصفا و چهار فصل تلاش می کند و به آن پایبند می گردد.
آیینه ورزان دنیایی از خاطره و نشانه است. طبیعت زیبای آن جزئی از زندگی مردم آنجاست و برای هر بخش از آن از دیر باز نام و نشانی گذاشته شده است. روستایی بسیار قدیمی و ریشه دار در شرق استان تهران که قدمت آن به قبل از اسلام بر می گردد. مردم محلی در اینجا از همه جا و همه چیز خاطره دارند. شعر زیر یکی از اشعار قدیمی و رایج در این روستاست که برای ماندگاری بیش از پیش آن در اینجا نقل می شود.
خرمن گندم می زارم رو سرم ؛ می خوام که شهر تهرون نروم
ای آیینه ورزان چه گلی ؛ گلی مثال سنبلی
سر قلعه بلند تو ؛ اون آب پر زقند تو
سرخه کمر چه خوشگله ؛ گنده کمر چه مشکله
هر جا میری خوشگله و با صفا ؛ حمام می خوای روبرو خونه کد خدا
مسجد می خوای هم بالا و هم پایین ؛ امام زاده شو خودت بیا و ببین
*اشارات
خرمن گندم: بیشتر زمینهای اطراف این روستا از قدیم گندم زار بود و باغات آن به روستا و بخشی از حاشیه آن محدود می شد.
*سرقلعه: اشاره به قلعه ای در ارتفاعات روستاست که در زمانهای قدیم و نا امنی برای حفاظت از روستا از آن استفاده می شد. ضمنا این مکان که هنوز هم آثاری در آن به چشم می آید محل جوشش آب و چشمه هایی است که هنوز جاری و ساری است.
ضمنا این مکان قبل از اسلام آنشکده زرتشتیان بوده و سالانه در آن آیین ویژه ای برگزار می شد. به نحویکه آثار موجود در این مکان حکایت از این سابقه تاریخی دارد.
*سرخه کمر و گنده کمر: اشاره به بخشهای سنگی کوه های بالای آیینه ورزان است. این دو کمر کوه در دو سوی بالای روستا واقع شده اند و همانطور که در شعر اشاره شده ، گنده کمر بسیار صعب العبور است. به دلیل وضعیت طبیعی و سخت گنده کمر ، به نظر می رسد جای مناسبی برای مسابقات حرفه ای سنگ نوردی باشد.
*حمام و مسجد و امام زاده هم نشان از آبادانی و حیات روستا از قدیم الایام است. با وجود جمعیت کم روستا ، دو مسجد و امام زاده در این روستا حاکی از فعالیت و نگاه مذهبی مردم روستاست که در تمام مناسبتها و ایام خاص با رونق و فعال است.