نشانی: دماوند - جاده فیروزکوه - روستای آینه ورزان - روبروی هنرستان کشاورزی - املاک افق آیینه ورزان
نشانی ها
این سند که ظاهرا اولین سند امضا شده مالکین باغات و زمین های کشاورزی روستای آیینه ورزان در خصوص زمان بندی آب کشاورزی در این روستای تاریخی است به تاریخ رجب 1320 قمری مطابق با 1282 شمسی یعنی حدود 118سال پیش تنظیم شده است.
همانطور که در سند ذکر شده تا آن زمان مالکین در استفاده از آب کشاورزی هر ساله دچار سردرگمی می شدند و احتمالا دعوا و کدورتهایی بین آنها رخ می داد. این سند برای اولین بار تنظیم و معیار زمان بندی استفاده از آب کشاورزی روی مزارع و باغات روستا شد و سالهای بعد هم مورد استفاده واقع می شده است.
این سند نزد یکی از خانواده های هنر دوست و با فرهنگ روستا ضبط شده و تلاش داریم از جزئیات دقیق این سند برای علاقه مندان مطالب بیشتری در آینده ارائه کنیم.
یکی از زیباترین مسیرهای کوهپیمایی زمستانی، ارتفاعات آیینه ورزان است که از آبشار شروع می گردد. برخی گروه های حرفه ای هر هفته مسیرهای زیبا و پر از برف را طی می کنند و از آن لذت می برند. البته این مسیرها فقط مختص زمستان نیست بلکه در تمام فصول سال جاذبه دارند.
وقتی از آبشار آیینه ورزان بالا می روید منظره زیر چشم نوازی می کند. جالب اینکه در روبرو آثار یه قلعی بسیار قدیمی هست که هنوز آثار آن وجود دارد و برخی می گویند از زمان قبل از اسلام باقی مانده است.
وقتی سه تا چهار ساعت از آبشار آیینه ورزان پیاده روی می کنید به دریاچه معروف تار می رسید.
پاییز سال 1399 در آیینه ورزان مثل پاییزهای گذشته از راه رسید. گرچه هنوز کرونا در جهان جولان می دهد و انسانها را به قرنطینه برده است اما آیینه ورزان مکان مناسبی برای بسیاری از صاحبان ویلاها شده که تا قبل از این فقط در ایام تعطیل از سرمایه خود استفاده می کردند. از ابتدای شیوع کرونا در تهران تا کنون برخی صاحبان ویلاها در آیینه ورزان که از هیاهوی فعالیت شهری فارغ هستند به جای رفت و شد در ایام تعطیل ، در همین روستا ماندند و به دور از دود و دم تهران و به دور از رفت و شدهای شهری خود را دراینجا قرنطینه کردند. با برخی اینها که صحبت می کنی معتقدند کرونا یک توفیق شد تا مزه ماندن و زندگی کردن در آیینه ورزان را بچشند.
در این گیرو دار و قیل و قال شهرها بلکه جهان، اما آیینه ورزان، به لطفا بی کران خدا، میوه های تابستانی را که داد، پاییز را هم با محصولات خاص پاییزی آغاز نمود. در این ره گذر سیب معروف دماوندی، گردو، فندق، بادام درختی شیرین، سنجد، تخمه آفتابگردان، انگور و هنوز تا حدودی صیفی جات بر زمین مانده مثل گوجه و سبزیجات خوردنی و خورشتی برداشت شد. همه تازه و با کیفیت. چرا که آفتاب صاف، آب و هوای مناسب، و خاک حاصلخیز آیینه ورزان، و بالاتر از همه لطف خداوند بی همتا، کارش را کرد و محصولات عالی در اختیار مردم گذاشت.
هوای اینجا از تابستان عبور کرده و خیلی زود وارد پاییز شد. ساکنین برای شبها محبورند شوفاژها، شومینه ها،یا بخاری ها را با گرمای اندک روشن کنند. اما هنوز مانده تا لحاف و کرسی بر پا کنند. روزها بسیار مطبوع و فرحبخش، آنهایی که فرصتی دارند در آفتاب نشسته تا از ویتامین دی آن لذت برده و بخشی از نیاز بدن را تامین کنند.
در آخرین روزهای خرداد انواع میوه ها روی درختان در این روستا خود نمایی کرده اند. خدا رو شکر در میان میوه های امسال گردو هم پر بار است و امسال صاحبان باغها و اهالی از این ثمر هم بهره مند می شوند.تصویر گیلاس تک دانه و آلو (که در این مرحله گوجه سبز خوانده می شود) را در اینجا مشاهده می کنید.
سال 99 با شیوع گسترده کرونا و قرنطینه خانگی مردم در سراسر کشور آغاز شد. آیینه ورزان هم بهار خلوط و کم سرو صدایی را آغاز نموده است. اما باغات این روستا بی اعتنا به شرایط جاری از خواب زمستانی بیدار شده و غنچه ها یکی پس از دیگری روی شاخه ها قدیمی و جوانه های جدید درختان نشسته است.
از این بین غنچه های نوعی زردآلو جلوتر از بقیه درختان به گل های سفید رنگ تبدیل شده و باغداران و صاحبان باغات و باغ ویلاها را خوشحال و امیدوار نموده است. بعد از آن درختان گیلاس غنچه های رشد یافته تری دارند. بقیه درختان کم و زیاد در این مسابقه غنچه دادن خود نمایی می کنند.
مشاهده این نو سازی درختان حکایت از زندگی و امید است که با وجود شرایط سخت و خسته کننده کرونایی، حال و هوایی زنده و شاد به صاحبان باغات و املاک این دیار بخشیده است. امید که دلهای همه مردم ایران هم با پیوند به بهار نورسیده و شکوفایی درختان، سالی توام با سلامتی و موفقیت داشته باشند. انشالله
آیینه ورزان بحمدلله زمستان پر بارشی را تا اینجا پشت سر گذاشت. باغداران و مالکین، خود را برای آماده سازی باغات و کاشتهای مورد نظر آماده می کنند. آنهایی که کود ندادند، آنهایی که هرس نکردند، و .. همه در تدارک آماده سازی سال زراعی پیش رو، می باشند. آنچه برای باغداران غیر از مهیا کردن باغ و زمین های داخل باغ برای کاشت مهم است، تدبیر لازم در مقابل سرما های اوایل بهار است که می تواند موجب خسارت به شکوفه ها شود. به همین دلیل، کشاورزان در این ایام به خصوص پس از فرو کش کردن سرما و ورود به فصل بهار، مترسد سرماهای احتمالی اوایل بهار هستند که برای محافظت از شکوفه های سر درختی اقدامات لازم را انجام دهند. امید که همچون سالهای قبل، سالی پر محصول در انتظار باغداران و مالکین باغات باشد. انشالله
پاییز آیینه ورزان با چیدن سیب پاییزی آغاز و بلافاصله گردو جمع آوری می شود. این دو محصول پر بارترین و معروفترین میوه های پاییزی این روستا است. سیب های آن که در بازار به نام سیب دماوند بفروش می رسد، پس از چیدن آنها، مقداری برای مصرف خانوارهاست و بقیه یا مستقیما به بازار عرضه می شود و یا برای ماههای پایانی سال و ایام عید نوروز به سردخانه ها تحویل می گردد.
گردو با پوست سبز از درختان گردو جمع آوری و پس از پوست گیری در آفتاب پهن می شود تا کاملا خشک شود. این محصول هم بخشی برای مصارف خانواده ها و بخشی اگر قابل توجه باشد به فروش می رسد. اما بسیاری از باغداران در این روستا که بومی نیستند، گردوی برداشت شده را برای مصرف سال خود و اطرافیان نگهداری می کنند.
در فصل پاییز علاوه بر سیب و گردو، در برخی باغات از قدیم درخت سنجد وجود دارد که سنجد بسیار درشت و مرغوبی بار می دهد. این محصول تا پایان پاییز فرصت چیدن از درخت را دارد. سنجد این روستا به میزانی نیست که به فروش برسد و برای مصرف خانواده ها به صورت تازه می رسد و یا خشک شده و پس از آسیاب کردن به صورت پودر، روی غذا مصرف می شود.
یکی دیگر از میوه های پاییزی این روستا میوه "به" است که با کیفیتی بسیار اعلا در بسیاری باغات به میزان مصرف مالکین باغات برداشت می شود. میوه به بسیار درشت و خوش رنگ است و معمولا تمیز است. برخی باغات ممکن است محصول خود را به فروش برسانند.
البته در اطراف آیینه ورزان، در شهر آبسرد و جابان، بازارچه های عرضه مستقیم محصولات منطقه به پا شده که محصولات باغات منطقه به طور مستقیم به مردم فروخته می شوند. اگر کسی متقاضی محصولات پاییزی آیینه ورزان یا روستاهای اطراف باشد می توان در فصل عرضه به این بازارهای میوه و تره بار محلی مراجعه و به قیمت مناسبی آنها را تهیه کند.
روش دیگر برای تهیه محصولات محلی، عرضه این محصولات در کنار جاده اصلی است که مردم در حال عبور می توانند این محصولات را مستقیما از کارگران باغات خریداری نمایند.
اهالی و صاحبان باغات در آیینه ورزان متنوع ترین میوه ها را در فصل تابستان برداشت می کنند. ابتدا گیلاس و زردآلو بعد آلبالو بعد از آن انواع آلو و سپس سیب گلاب از برداشتهای مردم در این روستاست. آخرین میوه ها در فصل تابستان، انواع هلو، شابلون، شلیل، و گلابی، و دیگر میوه های سردسیری است. تمام میوه ها از بهترین کیفیت برخوردار است و عمدتا صاحبان باغات برای مصرف خودشان از این میوه ها استفاده می کنند. اندکی هم از برخی باغات بزرگ به میدان میوه تره بار آبسرد یا جابان برای فروش عرضه می گردد. از مغزها هم می توان به فندق و بادام در این فصل اشاره کرد. هر چند که امسال بادام درستی به دست نیامد اما باغاتی که درختهای فندق در گوشه و کنار آنها، لابلای دیگر درختان میوه بود، برداشت خوبی برای مصرف شخصی داشتند.
با ورود به فصل پاییز همه در انتظار سیب معروف این منطقه، و به برای تهیه مربا، و گردو، هستند. البته بیشترین محصول پاییزی سیب پاییزی است که بحمدالله امسال بار خوبی دارد. و بخش عمده ای از آن ممکن است به سردخانه ها برای مصرف طول زمستان و عید و حتی برای ابتدای بهار سال بعد سپرده شود. البته متاسفانه به دلیل سرمای ابتدای بهار امسال، گردو هم مانند سال قبل بسیار اندک خواهد بود. اما خوشبختانه آن سرما روی بقیه محصولات بهار و تابستان و پاییز اثر اندکی داشت و محصولات خوبی بود. البته در همان سرمای اوایل بهار اهالی و باغداران با برافراشتن آتش و دود توانستند بخشی از اثر سرما را بی اثر یا کم اثر کنند.
پس از گذشت ده ها سال از آخرین یادگاران آیینه ورزان قدیم، هنوز در اطراف روستا گندمزارهایی اندک به چشم می خورد. این مزارع که محصولی استثنایی و بسیار پر بار می دهند برای اهالی یادآور ایام گذشته آنهاست که اکثر زمینهای روستا در داخل روستا و اطراف زیر بار گندمهای طلایی و زیبا قرار داشت. یاد ایام پر زحمت اما با خیر و برکت برداشت گندم ها و باد زدن آنها، حمل آنها به آسیاب های روستا و در نوبت ایستادن.
با این وجود هنوز بوی گندم از گوشه هایی از این روستا به مشام می خورد که برکت این روستا را حفظ کرده است. البته برکات و نعمات خدادادی این روستا به خاطر صفای مردم با محبت و صدق آنهاست که با هر برخوردی برای همه عیان است. روستای آیین ورزان به خاطر صفای اهالی بومی آن و حتی صفای مالکین غیر بومی هر تازه واردی را جذب خود می کند.
به لطف خدا در طول سال ، از اواسط بهار تا تابستان و پاییز و زمستان ، چیزهایی برای زنده نگه داشتن روستا و فعالیت روستاییان و ساکنین وجود دارد که در جای جای این سایت اشاره شده و بعدا نیز بیشتر به آنها می پردازیم. انشالله
تابستان 98 سال خوبی برای برداشت میوه های آیینه ورزان است. گرچه زمستان سردی را پشت سر گذاشتیم اما به خواست خدا و همت اهالی و باغداران در رعایت روشهایی برای کاهش آسیب سرما روی بار درختان میوه بحمدالله برداشت میوه ها امسال خوب بود.
گیلاس تک دانه چیده شد. تقریبا تمام درختان گیلاس در این روستا به بار نشسته و محصولی خوشمزه و منحصر به فرد تحویل مالکین خود دادند. درخت گیلاس بسیار پر بار است. به نحویکه یک درخت در یک باغ می تواند تمام نیاز خانواده های مرتبط با باغ را به راحتی تامین کند. بسیاری از باغات این روستا که عمدتا زیر بار سیب پاییزی هستند دارای چند درخت پر بار گیلاس و آلبالو هم هستند. به همین دلیل برخی باغداران در این روستا بخشی از محصول خود را به بازار عرضه می کنند. اما بسیاری از مالکین که در کنار زندگی شهری ایام فراغت خود را در این باغات سپری می کنند، از این فرصت استفاده کرده و سوغات تابستانی بسیار عالی برای آشنایان خود به شهر می برند.